دیفای یا DeFi مخفف شده Decentralized finance و به معنای امور مالی غیر متمرکز است. یک اصطلاح کلی برای انواع برنامه های مالی در ارزهای دیجیتال یا بلاک چین است که برای حذف واسطه های مالی طراحی شده اند.
مفهوم دیفای (DeFi)
دیفای تراکنش های مالی سنتی را بدون هیچ گونه استفاده یا دخالت یک واسطه یا نهاد حاکم تکمیل می کند و به جای استفاده از یک شخص ثالث، از یک برنامه کاربردی از طریق فناوری بلاک چین، برای اتصال مستقیم کاربران استفاده می کند.
در واقع هدف برنامه های DeFi بازسازی سیستم های مالی سنتی مانند بانک ها و صرافی ها با ارزهای دیجیتال است و بیشتر آنها بر روی بلاک چین اتریوم اجرا می شوند. محبوبیت دیفای به سرعت در سالهای 2020 و 2021 افزایش یافت به طوری که ارزش داراییهای متصل به قراردادهای DeFi، از حدود 697 میلیون دلار در ابتدای سال 2020 به بیش از 85 میلیارد دلار در آگوست 2021 افزایش یافت.
تفاوت های دیفای با سیستم مالی سنتی
امور مالی سنتی از پیش تنظیم شده است و اغلب مقدار زیادی کارمزد دارند اما دیفای :
- سطوح بسیار بالاتری از استقلال در معاملات را ارائه می دهد.
- نیازمند هیچ مجوزی را برای انجام معاملات مورد نیاز نیست و معاملات را می توان بدون دوره های انتظار انجام داد.
- باعث شفافیت بهتر در معاملات و کارمزدها می شود.
- بیشتر از واسطه های مالی و بانک ها مورد اعتماد است.
دیفای چه کاربردهایی دارد؟
دیفای در حال حاضر شامل دهها کاربرد مالی مختلف میشود که در سالهای آینده ناگزیر توسعه خواهند یافت. مردم حتی از این قراردادها برای ایجاد بازارهای پیش بینی استفاده می کنند که در آن کاربران می توانند در مواردی مانند رویدادهای ورزشی و نتایج انتخابات شرط بندی کنند. پلی مارکت یکی از نمونه های بازار پیش بینی است.
برخی از مهمترین خدمات مدرن DeFi عبارتند از:
کوین ها
همانطور که بلاک چینهایی ظاهر میشوند که میتوان از آنها در فضای DeFi استفاده کرد، معمولاً کوین های خود را برای تشویق مردم به استفاده از این پلتفرم ایجاد میکنند.
برخی از محبوب ترین این کوین ها عبارتند از:
- اتریوم (ETH)
- کاردانو (ADA)
- سولانا (SOL)
- پولکادات (DOT)
استیبل کوین ها
نوسانات ریسک اصلی اکثر ارزهای دیجیتال می باشد زیرا نوسانات قیمت رایج است. استیبل کوین ها محبوب ترین راه حل برای نوسانات در اکوسیستم فعلی DeFi هستند. ارزش آنها به ارزش یک دارایی اساسی، مانند ارز فیات یا سایر کالاهای مبادله ای ثابت است. در نتیجه، بعید است که ارزش استیبل کوین به زیر ارزش دارایی که به آن وابسته است کاهش یابد، همچنین نوسانات کمتری در ارزش استیبل کوین ها وجود دارد.
کیف پول
بسیاری از تراکنشهای کریپتو همچنان تحت امور مالی متمرکز قرار میگیرند و از شخص ثالث برای انجام تراکنشها استفاده میکند. اگر اولین دارایی دیجیتال خود را بخرید و کیف پول رمزنگاری شده کلید را به جای شما نگه دارد، متوجه خواهید شد که با یک صرافی متمرکز سروکار دارید. برعکس، کیف پول های DeFi مانند کیف پول MetaMask و کیف پول کوین بیس غیرقابل نگهداری هستند. شما مالکیت رمزنگاری خود را حفظ می کنید، اما مسئول کلیدهای خصوصی هستید که به شما امکان دسترسی به کیف پول را می دهد. توجه داشته باشید، در یک کیف پول DeFi، اگر کلیدها را گم کنید، نمی توانید مانند یک کیف پول متمرکز، یک رمز جدید درخواست کنید.
استخراج نقدینگی
استخراج نقدینگی که مزرعه بازدهی نیز نامیده میشود، یک استراتژی مشارکت در شبکه است که به شما امکان میدهد نقدینگی (سرمایه) را به یک استخر نقدینگی در بورس غیرمتمرکز (DEX) ارائه دهید و در ازای آن، از استخر نقدینگی خاصی که نقدینگی به آن فرستاید، پاداش دریافت کنید. قبل از بوجود آمدن دیفای تنها 2 روش برای کسب درآمد از کوین ها وجود داشت: ترید کردن و هولد کردن، اما با این استراتژی در دیفای می توانید توکن هایی را قرض بگیرید، آن ها را در استخر قرار دهید و سود کسب کنید.
استیکینگ
Staking مشابه نحوه ایجاد بلوکهای جدید توسط ماینرها در یک سیستم اثبات کار، راهی برای مشارکت در یک اکوسیستم اثبات سهام است، هر دو راه هایی برای اعتبارسنجی بلاک چین هستند، اما استیکینگ قدرت استخراج را بر اساس درصد کوینی که مالک به دست می آورد اختصاص می دهد و به انرژی محاسباتی بسیار کمتری نسبت به اثبات کار نیاز دارد.
ترید کردن
اپلیکیشنهای تریدینگ DeFi به کاربران اجازه میدهند بدون استفاده از یک صرافی متمرکز، در معاملات سرمایهگذاری رمزنگاریشده شرکت کنند. در حال حاضر، بیشتر معاملات ارزهای دیجیتال مانند معاملات سهام متمرکز است. کوین بیس، بایننس و کراکن همگی صرافی های متمرکز هستند. صرافی غیرمتمرکز یک بازار رمزنگاری است که برای انجام معاملات صرفاً به فناوری قراردادهای هوشمند و بلاک چین متکی است که به کاربران امکان می دهد مستقیماً با یکدیگر خرید و فروش کنند.
قرض گرفتن، وام دادن و پس انداز کردن
قراردادهای هوشمند می توانند ایجاد شوند تا به شما اجازه دهند بدون استفاده از یک واسطه، ارز دیجیتال خود را قرض بگیرید و وام دهید، که بسیاری از خطرات موجود در وام دهی سنتی را از بین می برد. به عنوان مثال، اگر وام گیرنده به تعهدات خود در یک وام فوری عمل نکند، وام دهنده او می تواند وجوه خود را پس بگیرد. بنابراین، وثیقه در بسیاری از موقعیت های وام دهی DeFi غیر ضروری است. حسابهای پسانداز DeFi مشابه حسابهای پسانداز سنتی عمل میکنند، اما نرخ بهره بسیار بالاتری را ارائه میدهند. میتوانید نرخ بهره را در زمان واقعی تماشا کنید، اما معمولاً بسته به پلتفرم به صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه پرداخت میشود.