قرارداد هوشمند یک قرارداد خوداجرا است که شرایط توافق بین خریدار و فروشنده مستقیماً در خطوط کد نوشته می شود. کد و توافق نامه های موجود در آن در سراسر یک شبکه توزیع شده و غیرمتمرکز به نام بلاک چین وجود دارد. در این نوع قرارداد تراکنش ها غیرقابل پیگیری و برگشت ناپذیر هستند.
در حالیکه فناوری بلاک چین اساساً به عنوان پایه ای برای بیت کوین در نظر گرفته شده، اما بسیار فراتر از زیربنای ارز مجازی تکامل یافته است. به طور کلی قراردادهای هوشمند صرفاً برنامههایی هستند که روی یک بلاک چین ذخیره میشوند و در صورت برآورده شدن شرایط از پیش تعیین شده اجرا میشوند. آنها معمولاً برای خودکارسازی اجرای توافق استفاده میشوند تا همه شرکتکنندگان بتوانند بدون دخالت واسطه یا اتلاف زمانی فوراً از نتیجه مطمئن شوند. آنها همچنین می توانند یک گردش کار را به طور خودکار انجام دهند و در صورت برآورده شدن شرایط، اقدام بعدی را آغاز کنند.
قرارداد هوشمند چیست؟
قراردادهای هوشمند با پیروی از عبارات ساده (IF/WHEN… THEN…) که در کد روی یک بلاک چین نوشته می شوند، کار می کنند. شبکه ای از رایانه ها زمانی که شرایط از پیش تعیین شده برآورده و تأیید شده باشد، اقدامات را انجام می دهد. این اقدامات می تواند شامل آزاد کردن وجوه به طرف های مربوطه، ثبت نام وسیله نقلیه، ارسال اعلان یا صدور بلیط باشد. پس از تکمیل تراکنش، بلاک چین به روز می شود. این بدان معناست که تراکنش قابل تغییر نیست و تنها طرفهایی که مجوز دریافت کردهاند میتوانند نتایج را ببینند. در یک قرارداد هوشمند، میتوان هر تعداد مقررات که برای جلب رضایت شرکت کنندگان لازم است، وجود داشته باشد. برای ایجاد شرایط، شرکتکنندگان باید موارد زیر را انجام دهند:
- نحوه نمایش تراکنشها و دادههای آنها را در بلاک چین تعیین کنند.
- بر روی قوانین «IF/WHEN… THEN…» که بر آن تراکنشها حاکم است توافق کنند.
- همه استثناهای ممکن را بررسی کنند.
- چارچوبی برای حل و فصل اختلافات تعریف کنند.
سپس قرارداد هوشمند می تواند توسط یک توسعه دهنده برنامه ریزی شود.
ایده قرارداد هوشمند از کجا آمده است؟
قراردادهای هوشمند برای اولین بار در سال 1994 توسط نیک سابو، پیشنهاد شد، دانشمند کامپیوتر آمریکایی که 10 سال قبل از اختراع بیت کوین در سال 1998 یک ارز مجازی به نام “بیت گلد” را اختراع کرد. در واقع، اغلب شایعه می شود که سابو ساتوشی ناکاموتوی واقعی، مخترع ناشناس بیت کوین است اما سازو این اتهام را رد کرده است.
Szabo قراردادهای هوشمند را به عنوان پروتکل های تراکنش کامپیوتری تعریف می کند که شرایط یک قرارداد را اجرا می کند. او می خواست کارکرد روش های تراکنش الکترونیکی مانند POS را به حوزه دیجیتال گسترش دهد.
مزایای استفاده از قرارداد هوشمند
سرعت، کارایی و دقت
از آنجایی که قراردادهای هوشمند دیجیتالی و خودکار هستند، هیچ کاغذی برای پردازش وجود ندارد و زمان صرف شده برای تطبیق خطاهایی که اغلب ناشی از پر کردن دستی اسناد است، وجود ندارد.
اعتماد و شفافیت
از آنجا که هیچ شخص ثالثی در کار نیست و سوابق رمزگذاری شده تراکنشها بین شرکتکنندگان به اشتراک گذاشته میشود، نیازی به این سؤال نیست که آیا اطلاعات برای منافع شخصی تغییر داده شده است یا خیر.
امنیت
سوابق تراکنش های بلاک چین رمزگذاری شده است، که هک آنها را بسیار سخت می کند. علاوه بر این، از آنجایی که هر رکورد به رکوردهای قبلی و بعدی در یک دفتر کل توزیع شده متصل است، هکرها باید کل زنجیره را تغییر دهند تا یک رکورد واحد را تغییر دهند.
پس انداز
قراردادهای هوشمند نیاز به واسطهها را برای رسیدگی به تراکنشها و در نتیجه تاخیرهای زمانی و کارمزدهای مرتبط با آنها را از بین میبرد.
کاربرد قراردادهای هوشمند
حفاظت از اثربخشی داروها
Sonoco و IBM در تلاش هستند تا با افزایش شفافیت زنجیره تامین، مشکلات مربوط به حمل و نقل داروهای نجات دهنده را کاهش دهند. Pharma Portal که توسط IBM Blockchain Transparent Supply پشتیبانی میشود، یک پلتفرم مبتنی بر بلاکچین است که داروهای کنترلشده با دما را از طریق زنجیره تامین ردیابی میکند.
افزایش اعتماد در روابط خرده فروش و تامین کننده
Home Depot از قراردادهای هوشمند در بلاک چین برای حل سریع اختلافات با فروشندگان استفاده می کند. از طریق ارتباطات بلادرنگ و افزایش دید در زنجیره تامین، آنها روابط قویتری با تامینکنندگان ایجاد میکنند و در نتیجه زمان بیشتری برای کارهای حیاتی و نوآوری دارند.
تجارت بین المللی را سریعتر و کارآمدتر می کند
با پیوستن به we.trade (شبکه مالی تجارت) که توسط بلاک چین IBM تشکیل شده است، کسب و کارها یک اکوسیستم اعتماد برای تجارت جهانی ایجاد می کنند. به عنوان یک پلتفرم مبتنی بر بلاک چین، we.trade از قوانین استاندارد و گزینه های معاملاتی ساده برای کاهش اصطکاک و ریسک و در عین حال تسهیل روند معاملات و گسترش فرصت های تجاری برای شرکت ها و بانک های شرکت کننده استفاده می کند.