زنجیره تامین یا Supply chain شبکه ای بین یک شرکت و تامین کنندگان آن برای تولید و توزیع یک محصول خاص به خریدار نهایی است. این شبکه شامل فعالیت ها، افراد، نهاد ها، اطلاعات و منابع مختلف است.
Supply chain همچنین نشان دهنده مراحلی است که برای رساندن محصول یا خدمات از حالت اولیه به مشتری انجام می شود. شرکت ها زنجیره های تامین را توسعه می دهند تا بتوانند هزینه های خود را کاهش دهند و در چشم انداز کسب و کار رقابتی باقی بمانند. مدیریت این زنجیره یک فرآیند حیاتی است زیرا یک زنجیره تامین بهینه منجر به هزینههای کمتر و چرخه تولید سریعتر می شود.
مفهوم زنجیره تامین
Supply chain شامل مجموعه ای از مراحل برای رساندن یک محصول یا خدمات به مشتری است. این مراحل شامل جابجایی و تبدیل مواد خام به محصولات نهایی، حمل و نقل آن محصولات و توزیع آنها به کاربر نهایی است.
نهادهای درگیر در زنجیره تامین شامل تولیدکنندگان، فروشندگان، انبارها، شرکت های حمل و نقل، مراکز توزیع و خرده فروشان می باشند. عناصر یک Supply chain شامل تمام عملکردهایی است که با دریافت سفارش شروع می شود تا درخواست مشتری را برآورده کند. این توابع شامل توسعه محصول، بازاریابی، عملیات، شبکه های توزیع، امور مالی و خدمات مشتری می باشد.
مدیریت زنجیره تامین بخش بسیار مهمی از فرآیند کسب و کار است. حلقه های مختلفی در این زنجیره وجود دارد که نیاز به مهارت و تخصص دارد. زمانی که مدیریت زنجیره تامین موثر باشد، می تواند هزینه های کلی شرکت را کاهش داده و سودآوری را افزایش دهد. اگر یکی از پیوندها خراب شود، می تواند بر بقیه زنجیره تأثیر بگذارد و هزینه بر باشد.
مدیریت زنجیره تامین در مقابل مدیریت لجسستیک تجاری
اصطلاحات مدیریت زنجیره تامین و مدیریت لجستیک تجاری، اغلب به جای یکدیگر استفاده می شوند. در صورتیکه لجستیک، که یک حلقه در زنجیره تامین می باشد و کاملا متفاوت است. لجستیک به طور خاص به بخشی از Supply chain گفته می شود که به برنامه ریزی و کنترل جابجایی و ذخیره سازی کالاها و خدمات از مبدا تا مقصد نهایی می پردازد.
مدیریت لجستیک با مواد اولیه آغاز می شود و با تحویل محصول نهایی به پایان می رسد. مدیریت لجستیک موفق تضمین می کند که در هیچ نقطه ای از زنجیره تاخیری در تحویل وجود ندارد و محصولات و خدمات در شرایط خوبی تحویل می شوند. این به نوبه خود به کاهش هزینه های شرکت کمک می کند.
نحوه عملکرد جریان هزینه های تولید
جریان هزینه های تولید، به فرآیند استفاده از مواد و نیروی کار اشاره دارد که برای تکمیل یک محصول نهایی می تواند به مشتری فروخته شود. یک سیستم مدیریت زنجیره تامین می تواند هزینه و پیچیدگی فرآیند تولید را کاهش دهد، به ویژه برای تولید کننده ای که از قطعات زیادی استفاده می کند.
تامین کنندگان قابل اعتماد
یک فرآیند مدیریت زنجیره تامین کارآمد به تامین کنندگان قابل اعتماد نیاز دارد. این بدان معناست که آنها محصولی با کیفیت تولید می کنند که نیازهای سازنده را برآورده می کند و محصول به موقع تحویل داده می شود.
مراحل Supply chain به چه ترتیبی هستند؟
- برنامه ریزی فرآیندهای موجود و تولید برای اطمینان از متعادل بودن عرضه و تقاضا
- تولید یا تامین مواد مورد نیاز برای ایجاد محصول نهاییُ
- مونتاژ قطعات و تست محصول
- بسته بندی محصول برای حمل و نقل (یا نگهداری در موجودی تا تاریخ بعدی)
- حمل و نقل و تحویل محصول نهایی به توزیع کننده، خرده فروش یا مصرف کننده
- ارائه پشتیبانی خدمات مشتری برای اقلام برگشتی
مدیریت زنجیره تامین چیست؟
مدیریت زنجیره تامین (SCM) به نظارت و کنترل کلیه فعالیت های مورد نیاز یک شرکت برای تبدیل مواد خام به محصولات نهایی اشاره دارد که سپس به کاربران نهایی فروخته می شود. SCM کنترل متمرکزی را برای مراحل برنامه ریزی، طراحی، ساخت، موجودی و توزیع مورد نیاز برای تولید و فروش محصولات یک شرکت فراهم می کند. هدف مدیریت زنجیره تامین بهبود کارایی با هماهنگ کردن تلاش های نهادهای مختلف در زنجیره تامین است. این می تواند منجر به دستیابی یک شرکت به مزیت رقابتی نسبت به رقبای خود و افزایش کیفیت محصولات تولیدی خود شود که هر دو می تواند منجر به افزایش فروش و درآمد شود.ُ
انواع زنجیره تامین چیست؟
انواع مختلفی از مدلهای Supply chain ُُُبرای شرکت هایی وجود دارد که علاقهمند به اجرای استراتژی برای بهبود کارایی و گردش کار هستند. نوع مدل زنجیره تامین که یک شرکت انتخاب می کند اغلب به نحوه ساختار شرکت و نیازهای خاص آن بستگی دارد.
- مدل جریان متداول: این مدل زنجیره تامین برای شرکت هایی که محصولات مشابهی را با تغییرات کمی تولید می کنند، به خوبی کار می کند. محصولات باید تقاضای بالا و نیازی به طراحی مجدد کمی داشته باشند. این عدم نوسان به این معنی است که مدیران می توانند زمان تولید را مدیریت کرده و کنترل دقیقی بر موجودی داشته باشند.
- مدل زنجیره سریع: این مدل برای شرکت هایی که محصولات را بر اساس روندهایی که احتمالا جذابیت زمانی محدودی داشته باشند، به فروش میرسانند، بهترین عملکرد را دارد. کسبوکارهایی که از این مدل استفاده می کنند باید محصولات خود را سریعاً به بازار عرضه کرده تا بتوانند از روند غالب استفاده کنند.
- مدل انعطاف پذیر: شرکت هایی که کالاهای فصلی را تولید می کنند اغلب از مدل انعطاف پذیر استفاده می کنند. این شرکتها با افزایش تقاضا برای محصولات خود مواجه میشوند و به دنبال آن دورههای طولانی مدت تقاضای کم یا بدون تقاضا وجود دارد.