هدف بیت کوین به عنوان اولین ارز رسمی بازار کریپتوکارنسی، حذف بانک ها به عنوان واسطه از نظام پولی جهان بود. این هدف تا حد زیادی توسط بیت کوین محقق شد. بسیاری از توکن های بعدی این هدف را دنبال کرده و ویژگی های دیگری را نیز به بلاکچین شان اضافه کردند. وام ارز دیجیتال یکی از اقدامات انجام شده در بازار ارز دیجیتال است، که سعی دارد سیستم وام دهی بانکی که به روش سنتی عمل می کند را به چالش بکشد.
در بازار رمز ارزها شما می توانید بدون طی کردن مراحل سخت بانکی، تنها با وثیقه گذاری رمز ارز، وام بگیرید. دریافت وام ارز دیجیتال، از طریق پلتفرم های متمرکز و غیرمتمرکز وام دهی انجام می شود.
اگر فردی هستید که تحت عنوان سرمایه گذار در حال استیک سرمایه خود هستید، می توانید در فرایند وام دهی پلتفرم ها شریک شوید. در واقع شما پولی که استیک شده است را به عنوان وام در اختیار فردی دیگر قرار می دهید و از پلتفرم بابت همکاری تان سود می گیرید.
وام ارز دیجیتال چیست؟
سرمایه گذاران ارزهای دیجیتال ترجیح می دهند که سرمایه شان را برای مدتی طولانی حفظ کنند. هدف از نگهداری طولانی مدت ارزها، کسب سود بیش تر در سرمایه گذاری، به واسطه بالا رفتن ارزش ارز می باشد. پلتفرم های وام دهی از این رفتار سرمایه گذاران در جهت راه اندازی وام دهی در کریپتوکارنسی استفاده کرده اند.
وام ارز دیجیتال به معنای گرفتن رمز ارز از یک کاربر و ارائه آن به کاربر دیگر است. وام دادن برای بسیاری از سرمایه گذاران راهی آسان برای کسب سود سالیانه در قالب APY است؛ APY به معنای نرخ سود سالانه است. کاربرانی که رمزارز خود را هولد می کنند، سالانه درصدی از سپرده شان را به عنوان سود دریافت خواهند کرد.
وام ارز دیجیتال برای وام گیرندگان نیز شرایط ایده آلی ایجاد می کند. متقاضیان وام در این پلتفرم ها به صورت اتوماتیک فرایند وام گیری شان را پیگیری کرده و در حداقل زمان ممکن، وام دریافت می کنند.
در وام ارز دیجیتال، وام گیرنده، دو برابر مقدار وام را وثیقه می گذارد تا از دارایی های وام دهنده محافظت شود. این سیستم وام، تضمین می کند که وام گیرنده، شرایط برگرداندن وام پرداختی را دارد.
انواع وام های ارز دیجیتال
وام های ارز دیجیتال انواع مختلفی دارند که در این بخش آن ها را بررسی می کنیم.
وام وثیقه ای
وام های وثیقه ای، محبوب ترین نوع وام در بازار ارز دیجیتال هستند. در این روش ارز دیجیتالی به عنوان وثیقه سپرده گذاری می شود و و کاربر متقاضی وام، درصد معینی از وثیقه سپرده شده را به عنوان اعتبار دریافت می کند. در این روش وام دهی، زمان بازپرداخت وام از قبل مشخص است؛ با رسیدن زمان بازپرداخت، در صورت پرداخت نشدن وام، فراخوانی اعتبار انجام می شود.
اگر ارزش وثیقه وام گیرنده بر اثر نوسانات بازار افت کرد، وام همچنان معتبر است، تا زمانی که وثیقه به کمتر از ارزش وام برسد. در این شرایط وجوه دریافتی وام گیرنده فروخته شده و یا به حساب وام دهنده بازگردانده می شود. اگر می خواهید فراخوانی وثیقه تان معتبر بماند و فسخ نشود، در صورت کاهش ارزش وثیقه، حتما باید آن را مجددا شارژ کنید و مقدار ارز بیش تری به وثیقه تان بیفزایید.
یک قرارداد هوشمند، فرآیند وام دهی و گرفتن وام در نوع وثیقه ای را مدیریت کرده و آن را شفاف و کارآمد می کند.
وام اعتباری
وام اعتباری نوعی وام با وثیقه است که اجازه می دهد درصد مشخصی از وثیقه سپرده شده را وام بگیرید؛ اما شرایط بازپرداخت مشخصی وجود ندارد و شما فقط برای وجوه برداشت شده از حساب اعتباری، سود پرداخت می کنید. این وام تا حدودی شبیه کارت های اعتباری، مانند آمریکن اکسپرس، عمل می کند.
وام بدون وثیقه
در وام های بدون وثیقه نیازی به گذاشتن وثیقه نیست. در این نوع پلتفرم های وام دهی، باید درخواست وام تان را ارائه دهید و احراز هویت و اعتبارسنجی را پشت سر بگذارید تا درنهایت، درخواست وام شما تأیید شود. این وام ها ریسک ضرر بیش تری برای وام دهندگان دارند و چندان از طرف وام دهندگان استقبال نمی شوند؛ زیرا هیچ وثیقه ای برای بازپرداخت وام وجود ندارد.
وام فلش (وام آنی)
وام های آنی معمولاً در معاملات رمزارز کاربرد دارند و وام های فوری هستند که در یک تراکنش خاص قرض گرفته و در انتهای معامله بازپرداخت می شوند. این وام ها ریسک زیادی دارند و معمولا برای فرصت های آربیتراژ بازار استفاده می شوند. بازپرداخت این وام شامل کل وجه وام به اضافه سود آن است. اگر وام گیرنده نتواند بازپرداخت وام را انجام دهد، معامله قبل از تأیید شدن داخل بلاک، لغو خواهد شد.
نحوه گرفتن وام ارز دیجیتال
وام ارز دیجیتال را می توان از طریق پلتفرم های متمرکز و غیر متمرکز وام دهی دریافت کرد. در این پلتفرم ها دو دسته از افراد وجود دارند:
- قرض گیرنده (To borrow): افرادی که نیاز به پول دارند، از طریق این وبسایت ها در ازای پرداخت هزینه کارمزد مشخص، وام فوری می گیرند.
- قرض دهنده (To Lend): وام دهندگان (که سرمایه گذار نیز نامیده می شوند) کسانی هستند که مقداری ارز اضافی در کیف پول ارز دیجیتال خود دارند و مایل هستند با آن درآمد غیرفعال ایجاد کنند.
پلتفرم های وام دهی، برای تشویق سرمایه گذاران به استیک کردن سرمایه و وام دادن، سودهایی با بازپرداخت منظم در نظر می گیرند. معمولا استیبل کوین ها، بیش ترین درصد عملکرد سالیانه را دارند. APY استیبل کوین ها بین 11-8 درصد است. رمز ارزهای معتبری همچون اتریوم و بیت کوین، APY حدودی بین 6-4 درصد دارند.
وام های متمرکز کریپتوکارنسی
برای دریافت وام می توانید از طریق مراکز متمرکز ارز دیجیتال که Cefi نام دارند (Centralized Finance)، اقدام کنید. نحوه اعطای وام در این پلتفرم ها به این شکل است که وام دهنده ها، ارزهای دیجیتال شان را در پلتفرم استیک می کنند و به میزان ارزهای استیک شده، امکان وام دهی را برای پلتفرم فراهم می کنند.
پلتفرم سفای مسئولیت دارایی های سپرده شده افراد را بر عهده می گیرد، آن ها را به اشخاص ثالث وام می دهد و سود ثابتی را به وام دهنده پرداخت می کند.پلتفرم های Cefi زیادی در حال حاضر فعالیت دارند که از معروف ترین آن ها می توان به BlockFi، Binance، Bitfinex، Coinbase، Celsius، CoinList، Crypto.com و Poloniex اشاره کرد.
اگر چه شرایط در پلتفرم های متمرکز ایده آل به نظر می رسد، اما همیشه خطر هک شدن در این پلتفرم ها وجود دارد. با انتخاب یک پلتفرم معتبر می توانید این ریسک را کاهش دهید.
وام های غیرمتمرکز کریپتوکارنسی
راه دوم برای دریافت وام های کریپتوکارنسی، مراجعه به پلتفرم های غیر متمرکز ارائه دهنده وام است. به این پلتفرم ها Defi گفته می شود که مخفف Decentralized Finance است. در دریافت وام به روش دیفای محدودیت های کم تری وجود دارد و هر فردی از هر جای دنیا، می تواند نسبت به دریافت این نوع وام ها اقدام کند. گرفتن وام ارز دیجیتال برای کاربران ایرانی، از طریق پلتفرم های دیفای منطقی تر است.
پلتفرم های وام دهی غیرمتمرکز بر مبنای بلاک چین هایی همچون اتریوم طراحی و اجرا می شوند. سیستم اعطای وام در این پلتفرم ها از یک قرارداد هوشمند استفاده می کند و هیچ واسطه ای در این بین وجود ندارد.
نحوه وام دهی در پلتفرم های دیفای به این صورت است که وام دهنده، رمزارزهای خود را با استفاده از قراردادی هوشمند به پلتفرم وام دهی می فرستد و سپس سود مشخصی در قالب توکن بومی همان پلتفرم، به حسابش واریز می شود. برای مثال، در پلتفرم Aave، ارز دیجیتال AAVE به عنوان سود به حساب وام دهنده واریز می شود. همچنین در پلتفرم Maker، سود ضرب شده رمز ارز Dai خواهد بود.
برای دریافت وام، وام گیرندگان به پلتفرم مراجعه می کنند و شرایط وامی که می خواهند، از جمله مدت زمان اعتبار وام را تعیین می کنند. سایت میزبان، شرایط پرداخت را ارزیابی می کند و پس از تایید، وام گیرنده مقداری ارز به عنوان وثیقه وام، نزد پلتفرم می گذارد.
بهترین پلتفرم های غیرمتمرکز برای دریافت وام ارز دیجیتال Aave، Atomic Loans، Compound Finance، dYdX، Fulcrum، Maker و Nuo می باشند.
نکات مهم در دریافت وام ارز دیجیتال
- وام های ارز دیجیتال توسط قراردادهای هوشمند مدیریت می شوند. این امر دریافت یا پرداخت وام را کارآمدتر و مقیاس پذیرتر می کند.
- وام ارز دیجیتال برای افرادی که می خواهند دارایی دیجیتال شان را برای طولانی مدت نگه دارند یک راه کسب درآمد غیرفعال است.
- گاهی اوقات پیش بینی می کنید که در آینده نزدیک قیمت ارز دیجیتال افزایش پیدا می کند. در این شرایط وام گرفتن به سود شما خواهد بود.
- اگر ارزش ارز دیجیتال وثیقه شده شما کاهش پیدا کند، شما وثیقه کمتری برای ضمانت وام خود دارید. اگر کاهش قیمت خیلی شدید باشد و شما ارز دیگری برای وثیقه گذاشتن نداشته باشید، وثیقه لیکوئید می شود تا از دارایی وام دهنده، محافظت شود.
- اگر از یک ارز با نوسان بالا به عنوان وثیقه استفاده کنید، ممکن است وام شما یک شبه فسخ شود. اگر می خواهید ریسک وام دهی سرمایه تان را کم کنید، بهتر است دارایی خود را به صورت استیبل کوین وام بدهید.
- حداقل مقدار وثیقه قابل قبول برای وام گرفتن اکثر پلتفرم ها، دو برابر مقدار وام درخواستی است. مثلا اگر 100هزار دلار وام می خواهید، باید حداقل به میزان 200 هزار دلار ارز به عنوان وثیقه ارائه دهید. وقتی وام را برگردانید، می توانید وثیقه خود را دریافت کنید.
- قراردادهای هوشمند ممکن است مورد هک، حمله یا سوء استفاده قرار گیرند. این اتفاق، زیان بزرگی برای کاربران به دنبال خواهد داشت. بنابراین هنگام ثبت نام، پلتفرمی را انتخاب کنید که از اعتبار امنیت بالاتری برخوردار باشد.
- اگر می خواهید ارزهای خودتان را وام بدهید، به این نکته توجه کنید که با این کار، حضانت ارزهای خود را از دست می دهید. یعنی رمز ارزهایی که قرض می دهید، دیگر تحت کنترل شما نخواهند بود و جزو نقدینگی شما به حساب نمی آیند.
- هنگام انتخاب پلتفرم جهت وام گرفتن، به فاکتورهایی از جمله نرخ بهره دریافتی توسط پلتفرم، اعتبار پلتفرم، حداقل میزان سپرده، مدت زمان، میزان وثیقه مورد نیاز جهت وام گرفتن و… توجه کنید.
- پلتفرم های وام دهی کریپتوکارنسی توسط مراجع قانونی تنظیم نشده اند. این پلتفرم ها ضمانتی را که بانک ها می دهند، ارائه نمی کنند، بنابراین در صورت ورشکستگی پلتفرم، شما تمام سرمایه تان را از دست می دهید.
کلام آخر
در این مقاله در رابطه با پلتفرم های وام دهی کریپتوکارنسی توضیح دادیم. در این روند، وام دهنده، دارایی ارز دیجیتال خود را در پلتفرم وام دهی سپرده گذاری می کند و بعد از مدت مشخصی، سپرده خود را پس می گیرد. سرمایه گذاران معمولاً به صورت هفتگی یا ماهانه بر اساس میزان دارایی خود، از پلتفرم سود دریافت می کنند.
از طرفی، وام گیرنده ابتدا به میزان مشخصی، ارز دیجیتال به عنوان ضمانت در اختیار پلتفرم وام دهی قرار می دهد و بر اساس میزان وثیقه ارائه شده، وام دریافت می کند. بعد از مدت مشخص، وام گیرنده مبلغ وام را با بهره مشخص شده بازپرداخت می کند و وثیقه اولیه اش آزاد می شود.
وام ارز دیجیتال می تواند برای وام دهنده و وام گیرنده مفید باشد، اما انتخاب یک پلتفرم مناسب اهمیت زیادی دارد. پلتفرمی که از امنیت بالایی برخوردار باشد و احتمال هک شدن یا ورشکستگی آن کم باشد. با توجه به تحریم ایران، اکثر پلتفرم های وام دهی متمرکز معتبر، از جمله بایننس، برای کاربران ایرانی در دسترس نیستند. بنابراین اگر تمایل دارید در این پروسه فعالیت کنید، بهتر است درباره پلتفرم های دیفای تحقیق کرده و یکی از آن ها را برای وام دهی یا دریافت وام انتخاب کنید.