یکی از بزرگترین محدودیت های بیت کوین مقیاس پذیری پایین آن است. آلت کوین های جدیدتر با ارائه راهکارهایی سعی کرده اند تا ارزشان مشکل عدم مقیاس پذیری را نداشته باشد؛ شبکه لایتنینگ راه حلی برای رفع مشکل مقیاس پذیری پایین بیت کوین و آلت کوین های دیگری است که مشکل مشابه بیت کوین دارند.
در این مقاله در رابطه با راهکار Lightning Network برای مقیاس پذیر کردن ارزهای دیجیتال به طور مفصل صحبت می کنیم و مزایا و معایب لایتنینگ را بررسی می نماییم.
شبکه لایتنینگ (Lightning Network) چیست؟
شبکه لایتنینگ یک راه حل برای رفع مشکل مقیاس پذیری پایین بیت کوین است. البته این راه حل را می توان برای ارزهای مشابه بیت کوین نیز استفاده کرد. لایتنینگ سرعت بلاکچین برای انجام تراکنش ها را بالا می برد، همچنین این شبکه هزینه انجام تراکنش ها را به شدت کاهش می دهد.
در حال حاضر قدرت بیت کوین برای پردازش تراکنش ها کم است. بلاکچین بیت کوین در هر ثانیه توانایی پردازش 2 تا 7 تراکنش را دارد. در صورتی که تعداد تراکنش ها خیلی بیش تر بوده و با گذشت زمان بیش تر هم می شود. در شبکه بیت کوین، تراکنش های کوچک قدرت پردازشی را تلف می کنند و زمان برای انجام این تراکنش ها هدر می رود.
در صورت شلوغ تر شدن شبکه، عملکرد شبکه به خطر می افتد و زمان هر تراکنش افزایش می یابد. این محدودیت بیت کوین کاربردی بودن آن را با مشکل مواجه خواهد کرد. شبکه لایتنینگ این محدودیت بیت کوین و هر ارز دیجیتال دیگری که با این محدودیت مواجه است را برطرف خواهد کرد.
شبکه لایتنینگ بیت کوین به شکل برون زنجیره ای عمل می کند و نیازی به این ندارد که تمام تراکنش ها روی بلاک چین انجام شوند. در لایتنینگ، افراد کانال های پرداختی ایجاد می کنند که به صورت همتا به همتا (P2P) فعالیت کنند. در این شرایط معامله بین دو نفر انجام می شود و دخالت شخص سومی وجود ندارد. با استفاده از لایتنینگ مبادلات انجام شده به شکل آنی قابل انجام هستند و محدودیتی برای کاربران در نظر گرفته نمی شود.
شبکه لایتنینگ موضوعی است که در سال 2015 توسط جوزف پون (Joseph Poon) و تادیس ترایا (Thaddeus Dryja) معرفی شد. در حال حاضر سه تیم (در قالب یک گروه واحد) کار توسعه شبکه لایتنینگ را انجام می دهند. در نهایت این سه نسخه باید بتوانند به درستی با یکدیگر اجرایی شوند.
شبکه لایتنینگ چطور کار می کند؟
تا اینجا گفتیم که شبکه لایتنینگ برای رفع مشکل مقیاس پذیری بلاکچین تعریف شد. اما لایتنینگ این مشکل را چگونه حل می کند؟ شبکه لایتنینگ یک راه در کنار راه اصلی بلاکچین است که ترافیک مسیر اصلی بلاکچین را سبک می کند.
لایتنینگ یک شبکه انتقال، خارج از شبکه بیت کوین (Off-chain) محسوب می شود که بر روی شبکه بلاکچین بیت کوین ایجاد شده است. این شبکه یک پرداخت فرد به فرد (P2P) بوده و استفاده از آن مستلزم ایجاد یک کانال پرداخت دو طرفه می باشد. افراد از طریق این کانال پرداخت می توانند تراکنش های خود را بدون نیاز به شبکه اصلی بیت کوین انجام دهند.
زمانی که دو نفر بین خودشان یک کانال پرداخت ایجاد می کنند، می توانند به راحتی به کیف پول های یکدیگر بیت کوین انتقال دهند. ایجاد کانال پرداخت، یک تراکنش درون شبکه بلاکچین محسوب می شود، اما کلیه تراکنش هایی که در داخل این کانال انجام می شوند، خارج از زنجیره بلوکی بوده و دیگر احتیاجی به تایید تراکنش ها توسط شبکه نمی باشد. در این شرایط زمان انجام تراکنش بسیار سریع بوده و کارمزد تراکنش ها نیز کاهش می یابد.
برای ایجاد یک کانال پرداخت، دو طرف باید یک کیف پول چند امضایی راه اندازی شده و دارایی به آن اضافه شود. مقدار بیت کوینی که در کیف پول ذخیره شده فقط در صورت فراهم بودن کلیدهای خصوصی هر دو طرف قابل دستیابی خواهد بود. با این ویژگی هر یک از طرفین بدون رضایت طرف مقابل، به کیف پول دسترسی نخواهد داشت. اجازه دهید
برای درک بهتر تصور کنید دو نفر با یکدیگر همکار بوده و تمام اسناد مهم خود را در گاوصندوقی نگهداری می کنند. این گاوصندوق دوقفل داشته که هر کلید آن در دست یکی از همکاران است و تنها زمانی این گاوصندوق باز خواهد شد که هر دو همکار حضور داشته باشند.
مزایای شبکه Lightning
شبکه لایتنینگ راه حلی برای رفع مقیاس پذیری بیت کوین از طریق انجام تراکنش ها، خارج شبکه اصلی می باشد. این شبکه مانند میان بر عمل می کند. در حال حاضر این تکنولوژی به صورت محدود و توسط چند پروژه مانند BlockStream و Lightening Lab در حال بررسی است. تا اجماع نهایی کاربران بیت کوین بر سر استفاده یا عدم استفاده از این تکنولوژی و رفع مشکلات آن، مسیر زیادی باقی مانده است.
این ایده باعث کاهش ترافیک شبکه بیت کوین خواهد شد. این راهکار برای تراکنش هایی مناسب است که از نظر مقدار کم باشند و سرعت بالایی برای انجام تراکنش خود نیاز داشته باشند. استفاده از این راهکار، ارسال و دریافت آنی را امکان پذیر می کند.
این شبکه زمان انجام تراکنش ها را بسیار پایین آورده، سرعت انجام تراکنش های کوچک را زیاد می کند. همچنین کارمزد انجام تراکنش ها در لایتنینگ کاهش می یابد. یکی از ویژگی های جذاب لایتنینگ، مبادله بین بلاک چین های مختلف و تبدیل رمزارزها به یکدیگر بدون نیاز به صرافی خرید و فروش ارز دیجیتال است. این روش انتقال ممکن است بتواند مبادلات رمزارزها را بدون نیاز به یک مرجع متمرکز مانند صرافی ممکن کند و کار خرید و فروش مشابه صرافی غیر متمرکز انجام شود.
محدودیت های شبکه Lightning
معاملاتی که در شبکه لایتنینگ انجام می شوند، خارج از بلاکچین بوده و بلاکچین دسترسی کاملی بر تراکنش های انجام شده ندارد. در این شرایط امنیت تراکنش ها کاهش می یابد و به همین دلیل است که لایتنینگ برای معاملات کوچک مورد استفاده قرار می گیرد.
اگر شبکه لایتنینگ فراگیر شود و بتواند معاملات و تراکنش هایی با مبالغ بالا را انجام دهد، شبکه را متمرکز می کند و معاملات را از حالت غیرمتمرکز خارج می کند که به خودی خود خطرناک است. این عملکرد ممکن است باعث هک کانال ها شود که بقیه شبکه را نیز تحت تأثیر قرار می دهد.
باز و بسته کردن یک کانال پرداخت بایستی بر روی شبکه اصلی انجام شود که کارمزد بالاتری دارد. همچنین برخلاف تراکنش های روی شبکه اصلی بلاکچین، در شبکه لایتنینگ باید طرفین آنلاین باشند. با وجود معایبی که ذکر کردیم، در نظر داشته باشید که در گام اول شبکه لایتنینگ باید به طور رسمی پیاده سازی و اجرا شود. انتظار می رود که با پیاده سازی این شبکه، به مرور زمان محدودیت های آن رفع شوند.
کلام آخر
شبکه لایتنینگ با هدف رفع مشکلات بلاکچین بیت کوین و سایر بلاکچین هایی که با عدم مقیاس پذیری مواجه اند استارت خورد. این شبکه با ایجاد یک کانال فرعی، پل مستقیمی بین دو کاربر ایجاد می کند تا بتوانند تراکنش های کوچک را در خارج از شبکه اصلی، به انجام برسانند.
با این کار حجم پردازش در شبکه اصلی کاهش می یابد و در نتیجه سرعت برای انجام تراکنش های بزرگ، زیاد می شود. این طرح هنوز در مراحل ابتدایی است و چندین تیم فنی در حال پیاده سازی آن هستند. در نسخه های آزمایشی این پروژه، موفقیت های خوبی حاصل شده است. اما با نظر تیم های فنی، کدهای شبکه برای بالاتر بردن امنیت، هنوز هم جای کار بیش تری دارند.
برای اجرای نهایی، لایتنینگ باید امنیت و قابل استفاده بودن خود را در شبکه بیت کوین به اثبات برساند. اگر این شبکه کارایی خود را برای این مشکل بیت کوین اثبات کند، به احتمال زیاد برای دیگر رمزارز ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد.