شاید عجیب به نظر برسد، اما بسیاری از تصمیمات معامله گران، ناشی از احساسات لحظه ای آن هاست. حس ترس و حس طمع در خرید و فروش های معامله گران تاثیر می گذارند. شاخص ترس و طمع به منظور بررسی احساسات اکثریت معامله گران و استفاده از آن در جهت ورود و خروج صحیح و منطقی ارائه شده است.
در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا به طور دقیق تری با شاخص ترس و طمع و نحوه مشاهده آن آشنا شوید. همچنین در ادامه روش به کارگیری این شاخص را توضیح می دهیم.
معرفی شاخص ترس و طمع (Fear and Greed)
از شاخص ترس و طمع برای تشخیص ارزش ذاتی ارزها استفاده می شود. این شاخص دو مورد از اساسی ترین و ابتدایی ترین احساسات معامله گران را اندازه گیری می کند و آینده بازار را تا حدودی بر این اساس پیش بینی می کند. این دو احساس باعث نوسان قیمت ها، غیرقابل پیش بینی شدن آینده بازار و رفتار غیرمنطقی معامله گران می شوند.
شاخص Fear and Greed برای اولین بار در سال 2012 در وال استریت توسط CNNMoney به وجود آمد و استفاده شد. CNNMoney برای محاسبه این شاخص 7 فاکتور را در نظر می گرفت. این فاکتورها شامل شتاب قیمت سهام، قدرت قیمت سهام، وسعت قیمت سهام، تعداد سفارشات خرید و فروش، تقاضای ناخواسته اوراق قرضه، نوسانات بازار و میزان تقاضای امن بود.
هر یک از این موارد بین 100-1 امتیاز دهی می شدند و عدد نهایی شاخص بر اساس میانگین این فاکتورها به دست می آمد. فلسفه توسعه این اندیکاتور در CNNMoney این بود که احساسات بر روی تمایلات سرمایه گذاران برای پرداخت پول تاثیر دارد.
با همین ایده شاخص ترس و طمع بازار بیت کوین در فوریه سال 2018 توسعه یافت. کارکرد این شاخص مشابه شاخص ترس و طمع قبلی است، اما فاکتورهای موثر تا حدودی متفاوت هستند.
فاکتورهای تاثیرگذار در شاخص ترس و طمع
شاخص ترس و طمع بیت کوین عددی بین 0 تا 100 است. هرچه قدر عدد به صفر میل کند، یعنی ترس بیش تری در بازار وجود دارد و هر چه این عدد به صد نزدیک تر باشد، بیانگر طمع در بازار است. توجه داشته باشید که تمامی فاکتورهای موثر بر شاخص، در یک بازه زمانی مشخص محاسبه می شوند. فاکتورهای تاثیرگذار در محاسبه این اعداد به شرح زیر می باشند:
- نوسانات قیمت بازار (25 درصد): میزان نوسان ارزها (مخصوصا ارزهای بزرگ)، اهمیت زیادی دارد. این فاکتور تعیین کننده میزان تغییرات قیمت در بازه های مختلف زمانی و تعیین کننده تمایل به خرید یا فروش است.
- حجم معاملات (25 درصد): تغییر در حجم معاملات بر شاخص ترس و طمع تاثیر مستقیم دارد؛ چرا که این فاکتور تعیین کننده تمایل معامله گران به نگه داری ارزهای مختلف است.
- دامیننس بازار (25 درصد): دامیننس بازار، تعیین کننده تمایل معامله گران برای خرید ارزهای بزرگ یا آلت کوین ها می باشد. وقتی دامیننس بیت کوین افزایش می یابد، نشان دهنده این است که یا افراد به خرید بیت کوین علاقمند هستند، یا اینکه نسبت به رشد آلت کوین ها مطمئن نیستند و ترجیح می دهند دارایی شان را در ارزهای مطمئن تر سرمایه گذاری کنند. تسلط بیش تر بیت کوین و اتریوم، باعث می شود که شاخص به سمت ترس بیش تر میل کند.
- رسانه و شبکه های اجتماعی (15 درصد): بازار ارز دیجیتال تا حدی زیادی به شایعات، اخبار و سیگنال هایی که در شبکه های اجتماعی داده می شود وابسته است. برای مثال تاثیر توئیت های ایلان ماسک بر روی ارز دوج کوین و شیبا اینو قابل انکار نیست. مهم ترین شبکه های اجتماعی در محاسبه برآیند نظرات معامله گران در اینترنت، توئیتر و ردیت هستند. با این وجود سایر شبکه های اجتماعی نیز در این محاسبه موثرند. در محاسبه فاکتور شبکه های اجتماعی، توییت ها، پست ها و کامنت های ردیت که به بیت کوین و دیگر رمز ارزها اشاره کرده اند جمع آوری می شود و احساسات بر اساس این فاکتورها محاسبه می گردد.
- تمایل کاربران (10 درصد): برای تشخیص تمایلات کاربران کافیست سری به جستجوهای اخیر اینترنتی، مباحث ترند و فروم ها بزنید. با بررسی صحبت های معامله گران به راحتی می توان به احساسات آن ها و تصمیم های آتی شان پی برد.
با محاسبه فاکتورهای فوق و میانگین گیری از آن ها، شاخص ترس و طمع به دست می آید. این شاخص برای بازه های زمانی مختلفی همچون روزانه، هفتگی و ماهانه محاسبه می شود.
شاخص را از کجا ببینیم؟
برخی وب سایت های تحلیلی در حوزه ارز دیجیتال، شاخص ترس و طمع بیت کوین و سایر ارزها را پیاده سازی کرده اند. برای مثال وب سایت Alternative.me از وب سایت های مطرح جهت بررسی شاخص ترس و طمع می باشد. Btctools و cryptocurrencytracker دیگر وب سایت های خوب برای بررسی این شاخص هستند.
مفهوم حالات مختلف شاخص ترس و طمع
با محاسبه فرمول، شاخص ترس چند حالت مختلف را نمایش می دهد:
- Extreme Fear: اگر عدد شاخص به زیر 24 برسد، شاخص روی حالت Extreme Fear قرار خواهد گرفت. در این حالت کاربران تمایل شدیدی به فروش سرمایه و خارج شدن از بازار دارند.
- Fear: اگر عدد شاخص بین 49-25 باشد، نشان دهنده ترس بین معامله گران است. در این حالت نیز معامله گران بیش تر به فروختن تمایل دارند.
- Neutral: حالت خنثی یا Neutral به شرایطی گفته می شود که عدد شاخص در محدوده 50 قرار بگیرد. رفتار معامله گران در این مواقع کاملا خنثی و منفعل است. آن ها ترجیح می دهند منتظر بمانند تا در شرایط بهتری خرید یا فروششان را انجام دهند.
- Greed: طمع در شاخص زمانی است که عدد شاخص بین 75-51 قرار گرفته باشد. در این شرایط معامله گران تمایل به خرید و سرمایه گذاری روی ارزها دارند.
- Extreme Greed: وقتی نمودار، عددی بین 100-76 را نشان می دهد، یعنی طمع در بازار بسیار زیاد شده است. در این شرایط اکثر کاربران خریدار هستند و قیمت ها به سمت بالا رشد پیدا می کنند.
سرمایه گذاران چگونه می توانند از اندیکاتور ترس و طمع استفاده کنند؟
برای موفقیت در بازار ارز دیجیتال و کسب سود از سرمایه گذاری، باید یک استراتژی دقیق معاملاتی را دنبال کنید. استراتژی معاملاتی فاکتورهای مختلفی را در نظر می گیرد و بر اساس این فاکتورها، بهترین شرایط برای معامله را تعیین می کند.
برای بررسی استراتژی، نیاز به ابزار ترید ارز دیجیتال داریم. این ابزارها معمولا وب سایت هایی هستند که داده های تحلیلی را در اختیار ما قرار می دهند. شاخص ترس و طمع یکی از این ابزارهاست. همانند سایر ابزارها، شاخص ترس و طمع می تواند در تحلیل کردن به شما کمک کند، اما درست نیست که آن را به عنوان مبنای اصلی تصمیم گیری انتخاب کنید. در واقع شاخص Fear and Greed باید با استراتژی درست مورد استفاده قرار بگیرد و نمی توان تنها با استفاده از این ابزار، مسیر موفقیت را طی کرد.
دو روش برای استفاده از این شاخص وجود دارد:
- استفاده از شاخص برای مقابله با احساسات بازار
- استفاده از این ابزار به عنوان تاییدیه
1- مقابله با احساسات بازار
احساسات بازار را به حرکت در می آورند. با دانستن این حقیقت، سرمایه گذاران از این موضوع می توانند به نفع خودشان استفاده کنند.
وارن بافت، سرمایه گذار برتر جهان که جزو 5 ثروتمند اول جهان است می گوید، « زمانی که همه مردم می خرند تو بفروش و زمانی که همه مردم می فروشند تو بخر»! این اصل اشاره به تاثیر احساسات جمعی دارد.
مدتی بعد از مثبت بودن روند، قیمت ها به سرعت افزایش یافته و به سمت حبابی شدن می روند؛ بنابراین هر لحظه امکان از بین رفتن حباب وجود دارد. در این شرایط معامله گرانی که سود خود را از بازار گرفته اند، دارایی شان را می فروشند. همچنین افرادی که در سقف قیمتی و از روی طمع خرید کرده اند، دچار ترس شده و دست به فروش می زنند. بنابراین بهتر است قبل از شکستن حباب قیمتی، در بازه طمع شدید، دارایی تان را فروخته و سیو سود کنید.
همچنین زمانی که سطح بالایی از ترس به وجود می آید، بهترین فرصت برای خرید رمز ارز است؛ چرا که ترس معامله گران باعث خروج آن ها و کاهش قیمت دارایی می شود. در این زمان شما می تواند در بازه مناسب و طبق تحلیل، وارد معامله خرید شوید و در قیمت های مناسبی سرمایه گذاری تان را تکمیل کنید.
2- استفاده از احساسات بازار به عنوان تاییدیه
بهترین تحلیل، تحلیلی است که در آن شواهد، یکدیگر را تایید کنند. وقتی شرایط شاخص ترس و طمع، نشان از کاهش ترس و افزایش طمع دارد، در فرصت مناسب می توانید بر اساس استراتژی معاملاتی تان خرید کنید. در واقع تغییر در احساسات یا روند مداوم در یک جهت (مثلا ترس) برای تایید فرصت های سرمایه گذاری به کار می رود.
این موضوع به ویژه در زمانی که اصلاح های بزرگ یا ریزش در بازار صورت می گیرد، بسیار کاربردی است. اگر یک روند میان مدت یا بلندمدت از بالا به پایین حرکت کند، سرمایه گذاران باید منتظر تاییدیه برای خرید باشند. این باعث کاهش ریسک نزول بیشتر قیمت می شود.
جمع بندی
فعالان بازار ارزهای دیجیتال از روش ها و ابزارهای گوناگونی برای تحلیل این بازار استفاده می کنند. یکی از این ابزارها شاخص ترس و طمع است که روشی ساده برای درک احساسات حاکم بر بازار است. در این مقاله به معرفی شاخص ترس و طمع و نحوه استفاده از آن در تحلیل بازار پرداختیم.
شاخص ترس و طمع به فعالان بازار ارزهای دیجیتال کمک می کند تا احساسات خود را از احساسات حاکم بر بازار جدا کنند و از هرگونه واکنش غیرمنطقی به نوسانات بازار اجتناب کنند. به علاوه، اگر از شاخص ترس و طمع در کنار سایر ابزارها استفاده شود، می توان تصمیمات دقیق تری گرفت.
با این که این شاخص بسیار کاربردی است، اما زمان بندی دقیقی درباره آینده نشان نمی دهد. بنابراین حتی اگر بازار با طمع بسیار زیاد همراه باشد، قیمت ها ممکن است افزایش یابند و سپس تا زمانی نامعلوم، در یک جای مشخص ثابت باقی بمانند. اگر قصد دارید این شاخص را در تحلیل های خود به کار ببرید، بهتر است که آن را با معیارها و شاخص های دیگر ترکیب کنید تا دید دقیق تری داشته باشید.